Vrijheid, karma en reincarnatie

Het wordt vaak gevraagd: als karma waar is, hoe vrij zijn we dan?

Ik antwoord doorgaans: Karma bepaalt onze omstandigheden, ons potentieel, onze gewoonten. Karma bepaalt niet wat we vandaag met dat alles doen. Wat we vandaag doen: gedachten, gevoelens, inzichten, woorden en daden creëert weer nieuw karma.

Even terug. Ik zei: ‘Karma bepaalt onze omstandigheden, ons potentieel, onze gewoonten.’

Normaal gesproken, als mensen over karma praten, hebben ze het over omstandigheden. Het was mijn karma om arm (of rijk) geboren te worden. Het was mijn karma om sproeten te hebben. Het was zijn karma om als kind geslagen te worden. etc.

Wat minder vaak benadrukt wordt zijn talenten en gewoonten. Deze worden in het Boeddhisme Skandhas genoemd – tenminste een aantal van de skandhas bepalen talent en gewoonten. Met andere woorden: wat we in vorige levens geleerd hebben, waarop we geconcentreerd hebben, wat we gedroomd hebben, waarop we getraind zijn. Dat alles beïnvloedt de talenten en gewoonten in dit leven.

Uiteraard hebben veel van onze gewoonten nu van doen met wat we in dit leven gedaan hebben. Of we uren geoefend hebben, of na een kwartier op gaven, heeft van invloed op hoe goed we iets beheersen.

Zoals ik zei: Karma bepaalt niet wat we vandaag met dat alles doen. Wat we vandaag doen: gedachten, gevoelens, inzichten, woorden en daden creëert weer nieuw karma.

Hoe we op onze omstandigheden nu reageren, met onze huidige talenten omgaan, onze mogelijkheden toepassen, van onszelf delen – dat is ook karma. Of we dat kind dat door zijn vader geslagen wordt helpen. Of we onze opties gebruiken om iets van het leed in de wereld te verlichten. Dat is onze vrijheid: hoe we reageren op wat het leven ons brengt. En meer actief: wat voor atmosfeer we in onze dagelijkse levens helpen creëren.