Hans Gerding over parapsychologie, poltergeists en geest en materie

Hans Gerding, 21 maart 2010, Internationaal Theosofisch Centrum te Naarden. Onuitgewerkte aantekeningen van de derde lezing tijdens een weekend over parapsychologie, bewustzijn en evolutie.

De zaal is wat minder vol dan gisteren. Ik denk dat er zo’n 70 mensen zijn.

Els Rijneker heet ons weer welkom bij het voorjaarsweekend ‘evolutie en bewustzijn’.  Er zijn wat nieuwe mensen, dus ze doet de huishoudelijke mededelingen opnieuw.

Professor Dr. Hans Gerding, de theosofische hoogleraar aan de Leidse Universiteit.

TVN – open niet dogmatisch onderzoek naar waarheid nastreven. Universele broederschap, vergelijkende studie en transcendentie. Studie, meditatie en dienstbaarheid.

Hans Gerding, welkom. Hij is hoogleraar bij de bijzondere leerstoel ‘metafysica in de geest van de theosofie.’ Op de boekentaal zijn boek en inaugurale rede.

Mind over Matter over Mind

Vanochtend; wereldse aspecten.

Vanmiddag: spirituele aspecten.

Hans Gerding bedankt voor de uitnodiging. Woorden over de leerstoel: heel bijzonder dat een vereniging een leerstoel heeft. De leerstoel is in 1958 gesticht en Hans Gerding is de 4^de in de rij op deze leerstoel ‘Metafysica in de geest van de Theosofie‘. Wat hij probeert te doen is een soort van 21^ste eeuwse invulling van de eeuwen oude gedachtegoed dat we kennen als theosofie. Het is heel leuk om te doen. Het is een levendig geheel daar in Leiden, veel studenten. Hij geeft een cursus ‘wilde metafysica’. Grenzen van de filosofie: waar kan je het over hebben. Samen met collega’s geeft hij een cursus ‘reis van de ziel’. Het gaat daarbij om spirituele esoterische onderwerpen, waarbij een vertaalslag gemaakt wordt van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar filosofie op een manier die onlosmakelijk aan spiritualiteit verbonden is. Het is een vruchtbare mix.

Gaat daar heel goed. Ook de evaluaties door de wetenschappelijke collega’s zijn positief. Dus dat gaat gewoon door. Verheugend en fijn.

Vandaag is verdeeld in informatief gedeelte, ’s ochtends en ‘mind over matter’. Stof en geest, lichaam geest relatie. In de ochtend wil ik (Hans Gerding dus) de wereldse kant daarvan laten zien. In de middag ga ik daar op door, maar meer in de richting van filosofie en spiritualiteit. Het aardige van filosofie: het is iets dat je moet doen op de manier dat je denkt dat het moet. Filosofie is geen wetenschap. Je kan niet anders dan met je hele hebben en houden filosoferen. Dus heel vrij en veel vrijer dan wetenschap. En iedereen is filosoof. Dus in het middagdeel kan iedereen, als zijn of haar eigen filosoof, een bijdrage leveren.

Waar ik me met name voor inzet, vanuit mijn werkveld, is een poging te doen een vertaalslag te maken waarmee dus het erfgoed van de theosofie op een positieve en vooral steunende manier ingezet kan worden in de samenleving. Er zijn heel veel mensen die een spirituele crisis hebben, en dan kan de reguliere hulpverlening daar niet zoveel mee. Daardoor gebeuren er ongelukken. Dan worden mensen gek van de dokter. Als we dat kunnen voorkomen, dan moet dat. In die context heeft het theosofisch erfgoed heel veel te bieden. Daar hoopt hij iets aan bij te dragen, dat hoort ook bij de leerstoel.

Hij deelt een literatuurlijst uit. Dat scheelt schrijfwerk. Een a4tje twee kanten vol.

Hij wisselt zijn verhaal af met filmfragmentjes. Dan ziet u tenminste iets anders dan alleen dit hoofd.

Het begrip evolutie is belangrijk: komt aan het einde aan de orde. Dan komen er allerlei aspecten naar voren die met evolutie te maken hebben. Maar eerst gaat het over de vraag:

Mind over matter of matter over mind?

Het lichaam beïnvloedt het lichaam en de geest beïnvloedt het lichaam. We kennen allemaal het effect van whisky op de geest. Dus dan beïnvloed je via je lichaam je geest. Er zijn tradities die er op uit zijn via het lichaam de geest te ontplooien – dit past bij het 3^de doeleinde van de TVN: latente vermogens ontwikkelen – dat kan via het lichaam. Denk aan sjamanisme: cactussen eten bv. Via het lichaam op een hoger geestelijk niveau te komen. Andere methoden om via het lichaam de geest te beïnvloeden zijn yoga en adem oefeningen (pranayama).

Gelijk maar stukje film. Het is een controversieel onderwerp waar existentiële vragen aan vast zitten: de vraag van orgaandonaties. Wat namelijk gebeurt is: er zijn mensen die vreemde ervaringen rapporteren. Nadat ze een orgaan ontvangen verandert er iets in de neigingen en het gevoelsleven. Die veranderingen blijken dan samen te hangen met de donor van dat orgaan. Dat is griezelig, interessant en verstrekkend.

Het filmpje komt van Discovery channel. Claire Sylvia had herinneringen en gevoelens die niet te verklaren waren. De doktoren zeiden: je wordt gewoon weer jezelf. Het hart is alleen een pomp. Maar ja, haar transplantatie had te veel onbeantwoorde vragen opgeleverd. Dat kwam ook doordat er van alles veranderde. Van gezondheidsfreek werd ze iemand die gelijk na de operatie zin had in een biertje. Had dat met haar donor te maken?

Dat gevoel werd steeds sterker. Ze integreerde haar nieuwe hart en longen in een droom. Ze wist uit de droom dat de naam van Tim was.

Het is een interessante documentaire. Moeilijk om het uit te zetten. Dit verhaal staat niet op zichzelf. Onder de verhalen die mensen die mensen op dit gebied rapporteren vind je de meest ongelofelijke staaltjes en ervaringen. Een voorbeeld dat bijna niet te geloven is: een blanke man kreeg een donorhart. Die man was een soort ‘archie bunk’ Amerikaan. Vond opeens klassieke muziek mooi, want de donor was een zwarte conservatorium student. De verandering was wel ten goede, zei zijn vrouw, maar hij had er zelf problemen mee het hart van een zwarte mee te dragen.

Dit doet denken aan wat in de parapsychologie psychometrie genoemd wordt. Een medium kan van alles vertellen over een voorwerp en de eigenaar van dat voorwerp. Dus in de energie van de eigenaar van dat voorwerp zit er in, of iets dergelijks.

Orgaandonaties zijn de meest vergaande vorm van psychometrie: je wordt voor een deel de persoon wiens orgaan je ontvangt. Deze vrouw weet dus op basis van haar droom over de eigenaar van haar hart en longen, ze kust die jongen en inhaleert zijn adem – want ze heeft zijn longen.  Ze weet zijn naam, eeuwig samen, wat dat staat op zijn grafsteen.

Vraag: vinden dit soort dingen ook plaats bij andere organen? Dat weet Hans Gerding niet. Het zijn vaak hart en longen, maar ik kan me niet voorstellen dat het bij nieren niet zo is. Een orgaan wordt ingebouwd in je systeem, dus dat moet wel invloed hebben. Dus de hele mentale wereld van de donor wordt ervaren.

Dit is een terrein van onderzoek waar wetenschappers niet zo graag hun vingers aan willen branden. Dus de details worden niet goed uitgezocht.

Vraag: hebben mensen die hun donor accepteren minder medicijnen nodig? Wordt niet uitgezocht. Worden mensen bang voor persoonsverandering? Gaan ze er op vooruit? Zo ja, wanneer. Hoeveel mensen gebeurt dit? Hoeveel procent van de donatie gevallen? Maar ook dat is niet onderzocht. Is er een voorgeschiedenis van gevoeligheid?

Het onderzoek is in de fase van casuïstiek verzamelen en doordat het zo controversieel is komt het niet snel verder.

Het is in dit licht zijn allerlei gebruiken begrijpelijk – zoals het eten van bijzondere dieren om speciale krachten te krijgen: dat betekent dus iets.

Dit zijn voorbeelden van matter over mind: een fysiek orgaan wordt in iemands lichaam gezet en dat beïnvloedt iemands geest. Er zijn veel spectaculaire voorbeelden. Hij durft het bijna niet te zeggen: iemand die een orgaan ontving van iemand die was doodgeschoten. De ontvanger kreeg een beeld van de moordenaar van de donor en kon op basis daarvan de dader identificeren, die vervolgens opgepakt is.

Om dit te begrijpen is Rupert Sheldrake een goede theoreticus. Het is verklaarbaar m.b.v. morfische velden: elk persoon heeft een relatie met zijn morfogenetische veld. Dus dat orgaan dat getransplanteerd wordt geeft een verbinding is met het morfogenetische veld van de donor.

Vraag: is het misschien de geest van de overledene die contact zoekt met de ontvanger. Dat is dus een spiritistische invalshoek.

Allebei legitieme interpretaties. Moeilijk te kiezen.

Vraag: Als esotericus vraag je je af wat de karmische implicaties zijn. Je bent als het ware getrouwd met iemand die dood is. Behoort dat tot je eigen karma, of dat van degeen die overleden is?

Hoe kan dit los staan van karmische implicaties. Heeft in elk geval karmische gevolgen, of er ook karmische oorzaken zijn dat weet je niet. (Wim Leys)

Het volgende filmpje gaat over hypnose.

Het is bekend dat mensen onder hypnose ook met hun lichaam van alles kunnen doen. Via de geest naar het lichaam, andersom dus.

Gaat over iemand met veel wratten die door hypnose wordt genezen, in een week. Maar het was geen wratten, het was een heel zware genetische ziekte. Dus er was geen fysieke oorzaak te verzinnen voor het oplossen van het probleem.

Hypnose is tot veel in staat. Bv. Genezing van kanker. Wel een zeldzaamheid. Het is ook niet duidelijk wat het werkzame principe is. De overtuiging van de hypnotiseur wordt overgebracht op de patiënt. Die overtuiging was nodig voor de genezing. Als de hypnotiseur de medische basis geweten had, was hij niet zo overtuigd geweest.

Onder hypnose kunnen mensen makkelijker in de donkerder afdelingen van de geest dingen zien. Verdrongen traumatische ervaringen bijvoorbeeld. Maar het kan dus ook m.b.t. je lichaam. Dus zoeken naar manieren waarop de geest het lichaam beïnvloedt.

Hij zou zelf in geval van een ingewikkelde ziekte zoeken naar een hypnotherapeut die met het onbewuste in dialoog gaat.

Mind over matter: binnen je eigen systeem. Gemakkelijk voorstelbaar. Je geest beïnvloedt wel vaker je lichaam. Blozen bijvoorbeeld. Een uiting van het lichaam door iets wat van de geest komt. Geest die het lichaam bestuurt.

Psychokinese (PK): door middel van de geest de omgeving veranderen. Zulke mensen bestaan. Poltergeist is een bekend fenomeen. Voorwerpen in een huis komen ‘vanzelf’ in beweging als er een bepaalde persoon in de buurt is. Heeft hij zelf mee gemaakt: met gostbuster busje en al. Heel spannend verhaal: komt zo.

Maar eerst een ander filmpje over mind over matter, namelijk gedachtenfotografie. Iemand die daar talent voor heeft zorgt dat iets uit zijn gedachten op de fotografische plaat komt. Beroemd medium ‘Ted Serious’, nooit op fraude betrapt. We kijken naar een Masuaki filmpje: Hij maakt een plaatje van Tokyo tower.

Korte pauze: dit fenomeen heet psychokinese. Gewoon plaatje maken op fotografische plaat. Ted Serious kon dit alleen met drank op. Deze Masuaki deed het vermoedelijk zonder.

Psychokinese op Macro niveau: in deze wereld, zichtbaar. Macro PK.

Andere vorm van psychokinese, ontwikkeld door Helmud Smid uit de VS. Werd een belangrijk apparaat: RNG – Random Number Generator. Met andere woorden een toevalsgetallenmaker. Dat apparaat heeft verschillende vormen gekend. Nu zo klein als een luciferdoosje.

De RNG maakt een 1 of een nul. Heel snel: achterelkaar. Tegenwoordig 4 miljoen nullen en enen in een seconde. Die apparaten worden geijkt. Lukraak, random, maar wel evenveel enen en nullen. Na elk getal is de kans precies 50% dat er daarna weer een 1 komt, of juist een nul.

Wordt op verschillende manieren gebruikt in de parapsychologie. Het begin was dat je een cirkel op een computerscherm staat, met in het midden een stip. De stip wordt aangestuurd door de nullen en enen van de RNG. 0 -> kleiner. 1 -> groter. De taak van de proefpersoon: er voor zorgen de cirkel kleiner te denken, of juist groter. Statistiek natuurlijk: in statistische zin lukt dit. Dus gemiddeld zijn proefpersonen in staat om dit te doen.

Grappig experiment met baby als proefpersoon. Dus op het filmpje een baby die voor een beeldscherm zit. Of de baby ziet ruis, of lachend gezichtje met muziekje. Dus de baby wordt aangespoord om eigen psychokinese te gebruiken om de RNG te sturen om het lachende gezichtje met muziek te laten zien.

Susan blackmore is op het filmpje bezig met baby PK. Tegenwoordig is ze scepticus.

Nu een voorbeeld van micro PK. We weten niet wat daar gebeurt. We weten alleen dat de bewuste intentie van de proefpersoon in relatie staat tot de output van de RNG.

Op experimentele basis is het aannemelijk gemaakt dat er een verband is tussen die RNG en de persoon.

Hele berg experimenten zijn samen geanalyseerd: metanalyse. Zie D. Radin, ‘Entangled minds’. 2006
Entangled Minds
Dean Radin

Dat boek is geschreven voor het grote publiek en vat samen wat er in de parapsychologie gebeurt.

Jan Jelle Kepler: onderzoeker kan zich in dit veld niet los maken van zijn onderzoek, want zijn onbewuste wil heeft invloed op de uitkomst. Dit vindt Hans Gerding een van de meest interessante aspecten van de parapsychologie. De onderzoeker is onderdeel van het systeem.

Dus als de onderzoeker negatieve uitslag wil, dan komt die ook. En andersom. Het is niet meer uit te maken wie de veroorzaker is van de fenomenen.

Lijkt op fysica: ook daar onderzoeker onderdeel van het onderzoek.

Hoe zit het met de verschillen tussenproefpersonen? Brug naar poltergeist onderzoek, Hans Gerding.

Bij poltergeist fenomenen is vaak sprake van pubers bij wie mind over matter fenomenen optreden. De power om dat te bewerkstelligen kan bij mensen die heel spiritueel ontwikkeld zijn, maar ook bij mensen die eerder naar een psychiater moeten. Een poltergeist is tenslotte ook vaak destructief.

Dus geen relatie met spirituele ‘niveau’.  Ook spiritueel ongezonde mensen kunnen dit soms.

Is er nu wetenschappelijke steun voor het punt – D M I L S – Direct Mentale Influence on Living Systems. Dit is een research lijn in de parapsychologie.

Proefopstelling:

Kamer 1: proefpersoon aangesloten op een huidweerstand meter. Die huidweerstand wordt doorlopend gemeten. Krijgt te horen: in de hoek staat een plant, en hou je emoties neutraal. Heet ‘de ontvanger’.

Kamer 2: de zender, zit aan een tafel, op de tafel monitor met beeld van de ontvanger. De zender ziet dus de ontvanger op een stoel zitten. De kamers zitten ver uit elkaar, zodat de twee elkaar niet kunnen ontvangen.

De zender krijgt een taak: een halve minuut, 20 seconde pauze aan iets anders doen, weer taak etc.

De taak is ofwel: ‘activate’, ofwel ‘relax’.

Hoe doe je dat? Je doet maar wat. Een half uur lang.

Meting aan de hand van die huidweerstand. Ook de taken weer random, zoals het hoort. De ontvanger weet dat dit zich afspeelt.

Na het experiment heb je dus ‘activate’ en ‘relax’. En in de computer wordt de huidweerstand gemeten die wordt gekoppeld aan de opdrachten van dat halve uur.

Het resultaat is statistisch significant. Dus in meer gevallend dan je op grond van het toeval zou verwachten correleert de huidweerstand met wat de zender doet. En nee, je kiest de proefpersonen niet op grond van ontvankelijkheid of zo.

Er is metanalyse gedaan aan dit experiment door een jonge slimme vent. Het resultaat is statistisch significant, niet alleen bij individuele experimenten, maar ook bij alle experimenten opgeteld. Het is dus het is aannemelijk gemaakt dat er een relatie is tussen de intentie van de zender en het lichaam van de ontvanger.

Dit is griezelig, en prachtig. Dus er is empirische steun dat de intentie van een genezer uit maakt, en dat er meer gebeurt dan wat met gewone psychologie te verklaren is.

Aan de andere kant geldt het omgekeerde ook: dat voodoo werkt. Het maakt dus uit wat je denkt, wat je voor rommel je in je kop hebt.

Dit onderzoek hebben ze ook een keer gedaan in een gecombineerde setting van een scepticus en een succesvol parapsycholoog. Bij elkaar in het laboratorium. Dit om het experimentator effect te testen. Onafhankelijk van het lab bleef het resultaat afhankelijk van de experimentator. De scepticus kreeg negatief resultaat, en de ander juist positief.

Dat maakt deze fenomenen heel ongrijpbaar.

Een ander voorbeeld gaat over het meten van biofotonen: Levende wezens stralen licht uit. Een voorbeeld van een alg, in een roestvrijstalen doos: helemaal in het donker. De lichtuitstoot van de algen wordt doorlopend gemeten. In de kamer waar die doos met die alg stond, gaf een genezer iemand een genezing. De lichtuitstoot van die alg was coherenter als die genezer bezig was. Dus die afgesloten alg was als het ware getuige van de genezing.

Het gostbuster verhaal. 1995

Ik zal bij het begin beginnen. De telefoon ging, ik krijg iemand aan de lijn die zegt dat hij in een spookhuis is. Hij zegt: ‘Ik ben hier in het huis van mijn buurman. Er vliegen stenen en kluiten aarde door de kamer . We hebben het opgezocht en het is poltergeist.’ We krijgen bij het parapsychologisch instituut wel vaker van deze telefoontjes, en meestal denken we dat ze er beter een psychiater een kunnen bellen.

Zegt die man dat de politie het ook gezien heeft. Dus belt Hans de politie: die bevestigt het verhaal, dus toen belde Hans terug: we komen er aan. We doen dit niet elke week.

Wat we daar aantroffen… het was in Druten. We komen daar die straat in rijden, om dat huis was een oploop. Er woonde in die keurige straat van doorzonwoningen met voor en achtertuintjes. Waar we moesten zijn was het huis van een Turkse familie waar het dus spookte. Elke keer als er weer een uitbraak was, rende de familie bang naar buiten en de meute daarbuiten rende naar binnen.

In die tijd werden in Duitsland allochtone families door de buren aangevallen. Het was een gevaarlijke situatie. De politie was er niet voor niet geweest. Was dat gezin in gevaar voor haatzaaiers?

Toen Hans en zijn collega aankwamen werd de meute weg gestuurd. Ze deden de gordijnen dicht, zodat ze rustig met de familie konden praten. Hoogtepunten uit dat gesprek:

Spookte het echt?

Hij heeft zelf wel wat gezien, maar niet zoveel. En dat kan makkelijk gemanipuleerd worden als er veel mensen in een kamer zijn. Er is ook fraude. Maar er zijn ook dingen gebeurd waarvan wij dachten: is wel heel authentiek.

Als een soort rechercheur ga je reconstrueren wat er gebeurt is. Met getuigenverklaringen e.d.

Wie de agent was: het gebeurde bij de zoon Chris (Gefingeerde naam). Wat voor conflicten spelen er bij hem? We hebben er o.a. een RNG neergezet.

Een van de dingen die naar mijn smaak het sterkste was – de agenten waren allebei met de jongen naar boven gelopen, kreeg zand in mijn gezicht gegooid. Terwijl ze konden zien dat die jongen niets deed met zijn handen. En er was verder niemand op die etage.

Een van de agenten was bang het huis uitgegaan.

Zo zijn er meer voorbeelden. Met getuigenverslagen en al. Klassieke voorbeelden uit de literatuur. Hans gaat er vanuit dat het echt was, ook al heeft hij het zelf niet gezien. ’s Nachts een keer, hij sliep daar ook, was een beetje griezelig, maar ook fascinerend. Kroonluchter ging heen en weer. Of dat je ergens staat, dat het voelt alsof er een kat langs je heen loopt.

Die jongen die het centrum van de verschijnselen was, bevond zich in een hele moeilijke situatie. Hij was de zoon en was pas 11 maanden in Nederland. Hij was de zoon van een andere Turkse vrouw. De zoon is met een juridische procedure geweest waarmee hij naar Nederland gehaald was. Hij kwam in een gezin in Nederland met een halfzus. Bloedmooie slimme halfzus, met brugfunctie naar Nederlandse samenleving. En hij was de oudste zoon en kwam uit Turkse samenleving, van een  jongenskostschool, gaat uit van mogelijkheid dat met een halfzus getrouwd kan worden. Sprak de taal niet, was niet gewend aan sterke vrouwen etc. Helemaal klem psychologisch dus.

Die RNG – die nullen en enen maakt – was zo ingericht dat je met een druk op de spatiebalk kon je een marker zetten. De RNG maakt random nummers, maar je kunt aangeven met die spatiebalk aangeven als er wat gebeurt. De familie had de opdracht gekregen op die spatiebalk te drukken bij elke poltergeist gebeurtenis. En dan erbij wat dan gebeurde. Zo zijn er 111 gebeurtenissen verzameld.

Je hoopt dat er een soort vingerafdruk van die gebeurtenis in het energiepatroon van het huis zit, die te vinden is bij de RNG data. Dat was inderdaad zo. Het resultaat was net statistisch significant.

Je kunt die data op twee manieren analyseren. Zijn er meer enen of meer nullen, of je kunt kijken of de data wel random is. 01010101010 bijvoorbeeld is te netjes: niet random. Dat was hier het geval. Meer harmonie of coherentie.

Heel gebruikelijk: zoals bij veel mediums, er is ook fraude geconstateerd. Maar tegelijkertijd is de RNG data heel overtuigend. Hans laat filmpje van fraude door ‘Chris’ zien.

Er is druk op mediums om te presteren en psycho vermogens kun je niet forceren. Daarom gaan ze femomenen na doen. Dat wil niet zeggen dat alles onzin is.

Zelfde met graancirkels: sommigen maken ze zelf, ook omdat ze daarna vanzelf komen, dus niet alleen om mensen voor de gek te houden.