Rafie vroeg, naar aanleiding van mijn stukje over symbolen, wat Blavatsky’s interpretatie is van het Christelijke kruis. Om te beginnen moet ik heel duidelijk zeggen dat Blavatsky er altijd van alles bij haalt. Symbolen betekenen iets afhankelijk van de symbolen er om heen.
Het Christelijke kruis, zo zegt Blavatsky, is een fallisch symbool. Dat wil zeggen: het is seksueel in betekenis. Horizontaal vrouwelijk, verticaal mannelijk. Zoals ik haar begrijp is het ook een beperkt symbool omdat de cirkel, het symbool voor het Al, de VolLedigheid, ontbreekt. Een kruis zo zonder iets er om heen kan alleen maar staan voor iets IN de wereld, niet voor het geheel, het universele.
Blavatsky vergelijkt de gekruisigde Jesus met de Griekse held Prometheus. Ook hij werd vastgenageld en moest lijden. In context van het spirituele leven is de aardse sensualiteit waar het kruis voor staat een heel goede plek om iemand te kruisigen.
Maar, na het kruis komt de transfiguratie, de verlossing. Door lijden wordt transformatie mogelijk.
Zo is de individuele interpretatie, maar Blavatsky hint ook naar een meer universele interpretatie: de geest daalt in de stof (dat is de mensheid collectief) en moet daar in lijden – door de stof.
Comment Zen
Dit is mijn interpretatie van Blavatsky’s interpretatie. Ik weet te weinig van het Goddelijke om hierover een mening te hebben. Alternatieve interpretaties zijn welkom.
Het kruis kan ook gezien worden als het vertikale, Goddelijke, dat het horizontale (deze wereld) ontmoet en aangrijpt. De mens draagt een kruis, want dat aangrijpen gebeurt in de mens. Het kruis is ook een opengevouwen kubus. Pas als deze geopend wordt komt het kruis te voorschijn.
Het is overigens de vraag of Christus ooit gekruisigd is, zoals de kerken dat beweren. Voor de derde eeuw was daar nog geen sprake van.
Als je grasduint op internet vind je nog veel andere betekenissen van het kruis.
Het kan best kloppen dat het kruis een fallisch symbool is want als je het goed bekijkt is de wereld de laatste 2000 jaar voornamelijk overheerst door mannen, tegelijkertijd nadat in het westen de betekenis van het christendom een meer trancedente vorm heeft aangenomen en de kerk minder macht heeft gekregen en de vrouw in het algemeen meer macht heeft gekregen is ook het kruis minder belangrijk is geworden en is ook de emancipatie zich gaan realiseren. Vanaf de jaren 70 is eigenlijk voor veel mensen het ban-de-bom teken een belangrijker symbool geworden dan het kruis, terwijl dat daarvoor ondenkbaar was.
Ik vraag me af of het christelijke kruis een fallisch symbool is. Het zou niet in me opkomen om dat er bij te denken. Wat trouwens geenszins wil zeggen dat HP Blavatsky ongelijk zou hebben. Het één sluit het ander niet uit. Ik zie het christelijke kruis eerder als een kruising van wegen, de horizontale balk staat voor het handelen in de wereld, van de linkerhand naar de rechterhand (of omgekeerd). Dus van A naar B, aards. De verticale balk staat in deze interpretatie voor het “zijn”, de realisatie nadat het handelen dus letterlijk is vastgenageld. Het klinkt misschien vergezocht. Het is verder opvallend dat de leer van Jezus eigenlijk volledig draaide om het hart chakra. Christus predikte vrijwel onafgebroken de liefde, de weg van het hart. Daar waar de horizontale balk de verticale balk van het kruis letterlijk door-kruist, ligt het hart, het symbool van de liefde.
Spawn, ik ben het hier helemaal met jou eens.
Het hart zou tevens de plaats zijn, waar nog een laatste overblijfsel van het Goddelijke in ons aanwezig is.