Wat is het verschil tussen spirituele en persoonlijke groei eigenlijk? Ik denk ook wel dat zelfkennis misschien de enige ’spirituele’ of ‘persoonlijke’ ontwikkeling is die er is, niet?
Dit is een hele goede vraag. Afhankelijk van je spirituele referentiekader kun je er makkelijk of moeilijk over doen. Ken Wilber heeft geprobeerd het geestelijk niveau van mensen heel precies in kaart te brengen. Daarbij komt hij op (als ik het goed begrijp) acht niveaus – ofwel acht kleuren.
In de Yoga traditie worden aan Verlichting zelf (samadhi dus) niveaus toegekend. Er zijn meerdere vormen van Samadhi, en de een is beter dan de ander.
Maar in ons dagelijks taalgebruik lopen spirituele groei en persoonlijke ontwikkeling nogal door elkaar. Veel van wat spiritueel genoemd wordt, zou ik zelf persoonlijke ontwikkeling noemen. En ja, in beide speelt zelfkennis een belangrijke rol. Maar voor de volledigheid wil ik in dit stukje nog een derde stadium noemen -dan kom ik dus op drie vormen van groei of ontwikkeling:
- Persoonlijke ontwikkeling
- Spirituele groei
- Zoektocht naar Verlichting (Moksha, Samadhi, Nirvana, Verlossing)
Persoonlijke ontwikkeling hoeft niet spiritueel te zijn. Wie een cursus pottenbakken of wilgen snoeien volgt, doet aan persoonlijke ontwikkeling. Wie zich professioneel blijft ontwikkelen, is met persoonlijke groei bezig. Psychotherapie is ook een manier om aan persoonlijke groei te doen. Alles wat helpt om beter te functioneren in het dagelijks leven – persoonlijk of professioneel – lijkt mij een vorm van persoonlijke groei.
Persoonlijke ontwikkeling hoeft niet spiritueel gekleurd te zijn. De meeste voorbeelden die ik gegeven heb zijn niet spiritueel. Maar wie een management cursus volgt, zal in sommige gevallen meditatie oefeningen krijgen. Dat betekent dat persoonlijke groei gebruik maakt van spirituele technieken. Ik vind het zelf pas spirituele groei als er sprake is van zelf transcenderen, of verwezen wordt naar een spirituele kracht, macht, god, inspiratie. Ook lijkt het me niet erg spiritueel als het doel materieel is: succes of rijkdom bijvoorbeeld.
Dus voor mij is het pas spirituele groei als mensen leren ethischer in het leven te staan en bij te dragen aan de maatschappij. Ouderwetse of nieuwe ‘normen en waarden’ moeten een rol spelen, om iets spirituele groei te maken. Ik gebruik de woorden spirituele groei zelf ook als ik praat over hoe spirituele inzichten kunnen helpen om relaties gezonder te maken en problemen te voorkomen.
Dat zou ook ‘persoonlijke groei’ genoemd kunnen worden. Voor mij klinkt persoonlijke groei egoistischer. Bij persoonlijke groei denk ik aan leren productiever te werken, om te gaan met stress, succes te hebben. Hier is helemaal niets mis mee, maar het is wel gericht op jezelf. Het gaat over in spirituele groei als mee genomen wordt wat het effect van je handelen is op anderen en hoe je daar gezonder in kunt staan.
Onder spirituele groei valt ook de steun die mensen kunnen hebben aan het gevoel op te gaan in iets groters. Bijvoorbeeld mensen die zich tot het Christendom bekeren en in Jesus de kracht vinden om over hun verslaving heen te komen. Dat ik die ervaring zelf anders zou benoemen, doet niets af aan het feit dat de persoonlijke transformatie een spirituele component heeft.
Het is een glijdende schaal tussen het ontwikkelen van verborgen kanten in jezelf (persoonlijke groei) en jezelf transformeren in opnieuw integreren (spirituele groei). Bij dat laatste zullen spirituele ervaringen vaker een rol spelen.
Boeddhisme en Hindoeisme gaan nog een stap verder: zij gaan er vanuit dat een mens verlost kan worden uit de maalstroom van dagelijkse strubbelingen – niet emoties onderdrukken, maar er niet meer door geraakt te worden. Nirvana en Moksha zijn toestanden van bewustzijn die verder gaan dan het alledaagse. Wie een van deze paden volgt, zit op de zoektocht (of queste) naar Verlichting. Dit vergt meer dan alleen ethisch leven en een gevoel dat ‘er meer is’. Daarnaast vraagt deze weg toewijding en doorzettingsvermogen. Dit pad kan alle sociale en materiele welvaart teniet doen – want uiteindelijk doen geld en status er niet toe.
Zowel persoonlijke groei als spirituele groei kunnen voor drastische veranderingen in het dagelijks leven zorgen – veranderingen van baan, nieuwe relaties, nieuwe vrienden enzovoorts. De zoektocht naar Zuiver Bewustzijn (als ik Nirvana zo mag vertalen) gaat uiteindelijk nog een stap verder: de omgeving wordt steeds minder belangrijk. Dit betekent niet automatisch dat je je in een klooster hoeft terug te trekken, maar wel dat het doel niet meer met de omgeving te maken heeft – alleen nog met je eigen innerlijke toestand. Uiteindelijk, zo zegt men, valt idee van een ‘doel’ zelfs weg.
hey, bedankt dat je men vraag aandacht geeft!
maar wat ik verwarrend vindt is dat je enerzijds zegt;
“Ik vind het zelf pas spirituele groei als er sprake is van zelf transcenderen, of verwezen wordt naar een spirituele kracht, macht, god, inspiratie. ”
en anderzijds;
“Bij persoonlijke groei denk ik aan leren productiever te werken, om te gaan met stress, succes te hebben. Hier is helemaal niets mis mee, maar het is wel gericht op jezelf. Het gaat over in spirituele groei als mee genomen wordt wat het effect van je handelen is op anderen en hoe je daar gezonder in kunt staan” zei je
mij lijken de verwachtingen of verschijnselen van het eerste tekstje ook op zichzelf gericht, want waar komen er hulp aan derden in voor zoals je in je tweede tekstje een vereiste vindt voor spiritualiteit?
in het tweede tekstje wordt persoonlijk hier gelijksteld aan egoïstisch (mijn, mijne) wat ik ook versta, maar met persoonlijk bedoelde ik niet die vorm van persoonlijk, niet in de zin van; voor mij en mijn en meer, maar persoonlijk in de zin van; waarom wil ik dingen voor mij en wat is mijn en waarom voel ik mij onrustig enzo
kennis van men beweegredenen
materïeel en spiritueel ‘verlangen’ lijken me vaak één, beiden een wens, een beweegreden die ontstaat uit een meer willen dan wat dat is, de één gewoon vertrouwder dan de andere, maar beiden ‘kanten’ ‘zoekers van geluk’ ‘mensen’ denken het geluk in het hunne te vinden.
hopelijk vat je mijn wederantwoord niet negatief op en heb ik je ook niet verkeerd begrepen 🙂
baaai
Het is ook een glijdende schaal – er zijn mensen die totaal niet met ‘spiritualiteit’ bezig zijn, die ik spiritueler vind dan sommige mensen die zichzelf wel spiritueel noemen.
Ik denk dat bij echte zelf-transcendentie ‘De Ander’ ook mee komt kijken – op zijn minst in de vorm van minder ergernis en conflicten met mensen in je leven.
Wie spiritueel verlangt, verlangt naar verlossing bijvoorbeeld – kan wel op het spirituele pad zitten, maar is nog niet bij die Verlossing aangekomen. Verlangen is een primair gevoel van ‘er klopt iets niet’. Hier is op zich niets mis mee, het is een drive voor verandering. Wie vervulling zoekt in een relatie, bijvoorbeeld, zoekt de bron van zijn geluk buiten zichzelf. Bij spirituele groei gaat het er om die bron in jezelf te vinden – en paradoxaal genoeg worden daarbij relaties in de wereld ook zuiverder.
Kortom: zoeken naar zelfkennis hoort bij allebei: spirituele EN persoonlijke groei. Het verschil zit hem in de spirituele factor.
En nee – ik zie je reactie niet als kritiek, maar als een uiting van serieus zoeken naar inzicht. En ik vind mijn inzicht al schrijvende en ben dus heel blij met je bijdrage.
Daarin schuilt hem mijns inziens nou net het probleem bij deze discussie, of je spiritueel bént of dat je je spiritueel noemt.
Persoonlijk heb ik het ook meestal over bewustwording en niet over spirituele of persoonlijke groei. Het eerste is actief, het ander een gevolg daarvan .
Hoe bewuster ik word (van mezelf) des te minder egoïstisch ik word. Door bewustwording kan ik uit het persoonlijke stukje stappen en een groter geheel zien. Door het zien van een groter geheel, zie ik meer verbanden tussen ‘oorzaak en gevolg’ bijvoorbeeld. Verbanden die niet alleen met mij persoonlijk te maken hebben. Waar dus ‘de ander’ bij betrokken is.
Het streven naar spirituele groei kan veel egoïstischer zijn dan het streven naar persoonlijke groei. Kijk bijvoorbeeld naar de machtstrijd waarmee veel zogenaamde spirituele groei gepaard kan gaan. Ook de heer Ken Wilber, hier enkele malen door Katinka aangehaald, kan niet omgaan met kritiek op zijn werk. Wat is dan het spirituele en wat het persoonlijke?
Het spirituele zit hem in zijn (Ken Wilbers) ideeën, het persoonlijke in zijn kramp die ideeën als “dé waarheid” te zien. En als er iets niet bestaat is het dé waarheid. Althans in woorden.
“Waarheid moet ervaren worden met onze gevoelens. Zodra we haar proberen te beschrijven met woorden vertekenen we haar en dan is het niet langer de waarheid. Het is ons verhaal. Het is een op de werkelijkheid gebaseerde projectie die alleen voor onszelf waar is”. (Don Miguel Ruiz in “De stem van heelheid”).
Zo kun je dat ook zien met alle spirituele of religieuze (wat lang niet altijd hetzelfde is) stromingen. Zodra deze hún gedachtengoed als dé waarheid propageren, zijn ze niet echt spiritueel bezig. Als je tenminste spiritueel als ‘zo zuiver mogelijk’ wilt zien. En dat is zoals ik er naar kijk.
hey,
bedankt voor je antwoord en dat je men bijdrage apprecïeert, ik vind jouw mening verhelderend en wss heb je wel gelijk, met verlangen is er niets echt mis mee, het kan positief werken, ik dacht dat verlangen de oorzaak van ellende was, maar wss zal het verlangen zijn dat op zichzelf gericht is dat de oorzaak van ellende is? niet? ben ik nog niet echt uit 🙂
en ook bij de vorm van zelf-trancendatie die je aanhaalt zie ik er zeker in in dat dat voor derden heilzaam kan zijn.
En wat Rita aanhaalde, de woorden van Miguel Riuz, en het tekstje daar onder, heel mooi vind ik!
Maar wat is de bron in mezelf? een projectie? een leegte? een illusie? rust? liefde? en wat is liefde buiten het woord? onbeschrijflijk vind ik de beste benadering 🙂 want kan men een emotie beschrijven? en vanaf ik het wil beschrijven (of iemand begrijpen) heb ik (of diegene) er dan al een projectie van gemaakt?
toedels 🙂
Hoi Rita,
Dat Ken Wilber zijn beperkingen heeft (en die ontken ik niet) wil niet zeggen dat hij altijd ongelijk heeft. Ik neem uit zijn werk wat ik vind kloppen en negeer de rest.
Michael,
Je zit duidelijk in een stadium van twijfel – blijf bij de twijfel zitten, in plaats van op alles een antwoord te zoeken. Het antwoord is toch voorbij woorden…
In jezelf is zowel de twijfel, als de rust die dat ontstijgt – zowel het verlangen, als de mogelijkheid dat op te lossen…
Hoi Katinka,
Heb ik dan gezegd dat Ken Wilber altijd ongelijk heeft? Ik heb gezegd dat hij als persoon zijn tekortkomingen heeft, omdat hij niet met kritiek kan omgaan. Over zijn ideeën heb ik niets gezegd.
Het is prima om voor jezelf uit te maken of je bepaalde ideeën van iemand, of van een (al dan niet religieuze) stroming, kunt gebruiken of niet. Zolang je dat in vrijheid kunt doen en zolang je kunt zien dat iets ‘een’ waarheid is en niet dé waarheid is daar niets op tegen.
Michael,
Dat zou ik ook wel eens willen weten wát nou die bron in mezelf is. Ik geloof dat als ik daar echt me in kontakt zou zijn, ik nog steeds niet zou kunnen zéggen wat die bron is. Net als jij zegt over liefde ‘onbeschrijfelijk’. Is het verlangen daarnaar de oorzaak van alle ellende? Nee toch!
Ik bedoel niet dat je het uit je hoofd moet zetten – ik bedoel dat je bij de twijfel moet blijven zitten, zonder te grijpen naar het antwoord. Het is een moeilijk evenwicht – We kiezen liever: negeren of oplossen. Maar oplossen kan niet altijd & negeren is ook geen alternatief. Er tussenin gaan zitten; je bewust blijven van het probleem en gewoon doorgaan met je leven zo goed mogelijk leven is wat ik je aan geef als ‘methode’.
Het is als met boos zijn: opkroppen werkt niet, maar afreageren is ook ongezond. Het pad daartussen is de enige gezonde manier: wel je bewust zijn van wat je voelt, er over praten met een paar naasten, maar zo kalm mogelijk blijven.
En nee, ik zeg niet dat dat makkelijk is – en ook niet dat het me altijd lukt.
En wat specifieke problemen (zoals wereldhonger) betreft – voor zover je kan je eigen bijdrage leveren is het enige wat je concreet kan doen. En dat betekent dus dat die zaken die je wel kan oplossen – gewoon doen.
hey,
bedankt voor je advies, klinkt mooi maar is niet makkelijk om overal geen antwoord op te willen zoeken. vb; de ellende in de wereld? (honger, egoïsme, oorlog, dwaasheid) moeten we dat dan gewoon maar negeren en nooit weten wat er aan te doen of de oorzaak er van vinden? ik heb het er in elk geval niet altijd zo eenvoudig mee dat wij gewoon ons dagelijks gangetje gaan, maar dat bijna overal er wel ergens ellende is, en als je dan nog iets verder kijkt waar kinderen lijm snuiven, verhongeren en verkracht worden, dan wordt het moeilijk om rustig in de twijfel blijven te verkeren zonder zelf bijna gek te worden, en als je er met iemand over spreekt; ja wat kan je er aan doen, ja daar ben ik ook bewust van, precies of daarmee is de kous af? dat gevoel blijft anders wel (mss spijtig genoeg?!) bij mij.
p.s. niet dat ik een oplossing zou verwachten van iemand, maar ja, het is en blijft een gegeven.
@ Rita
of het verlangen daarnaar de oorzaak is van ellende kan ik niet zozeer zeggen, maar wat ik wel veronderstel is dat als men zoekt achter een bepaald iets (de bron, rijkdom, wijsheid, vrienden) maakt niet uit, dat men op dat moment juist geluk ontloopt,
aangezien geluk nergens ‘ligt’ of ergens in gevonden kan worden maar eerder iets is wat je overkomt op het moment dat je tevreden bent met wat dat is, daaruit zou ik wel willen concluderen dat zoeken nooit leidt tot geluk.
Dan heb je ook nog eens de vele soorten zoeken; zoeken naar “de bron” is mss op zich niet schadelijk, maar als men zoekt naar macht of rijkdom gaan die dingen steeds ten koste van anderen, aangezien je meer wil verwerven dan een gemiddeld mens toekomt moet het toch ten nadele van iemand anders zijn?
correct me if i’m wrong 🙂 want zou mss liever verkeerd zijn van het vaak spijtige oordeel dat ik moet vellen
baibai
Hoi Michael,
Helaas is het zo dat je in eentje de wereld niet kunt redden. De enige die je kunt ‘redden’ ben jezelf. Het is echter wél zo dat er datgene naar je terugkomt wat je zelf uitstraalt. Ook al ben je je vaak niet bewust dat je dat uitstraalde.
Die uitstraling kun je veranderen door het je wel bewust te worden. Ik denk dat hoe dichter je bij je innerlijke bron komt of leeft, hoe stralender jouw uitstraling wordt. In die uitstraling kunnen anderen zich koesteren. En dát is dan jouw bijdrage aan een betere wereld.
Vergelijk het een beetje met de SIRE spot van de laatste tijd, over het feit dat we onbewust steeds asocialer worden. En dat dat feit de wereld zeker niet beter maakt.
Het zijn vormen van egoisme , het versterkt de illusie dat er een “weterd” is en bestaat en dat er zoiets als groei bestaat. Je kan nooit wat dan ook met jouw denken bereiken, te vaak wordt intelligentie met slimheid verwart, waar intelligentie het vermogen is hoe snel iemand zijn of haar evenwicht herstelt en het niets te maken heeft met aangeleerde slimheid. Hoe dommer hoe beter dat zou je als groei kunnen definieeren. Want wat weet je nu eigenlijk? En hoe weet je dat en , aan wie doet dit zich voor? Nederigheid en geen studie maken van dingen kan het beste zijn. Het verlangenen dingen aan mensen te willen uitleggen is ijdelheid.
Studie en het willen weten heeft nul, 0 % te maken met wat je bent. Vergeet wat je denkt te weten en vooral het uitdragen is de valkuil.
Hoi Menno,
Ik ben helemaal met je eens dat intelligentie en wijsheid niet het zelfde zijn, maar verder is je reactie wel erg pessimistisch. Als ik jou raad zou volgen, zou ik op moeten houden met schrijven, bijvoorbeeld. En als we niets kunnen leren, niet kunnen groeien – wordt moord de enige oplossing voor mensen die zich niet gedragen.
Beste Katinka,
Jij vindt mijn reactie pessimistisch. Het is maar vanuit welk standpunt je ernaar kijkt.
Gedrag/gedragen is een mening/oordeel, indruk, een plaatje wat voorbij komt, een begrip dus. Simpel kijken naar wat er in jou gebeurt en verschijnt. Niet ophouden met activiteiten. Dat is inderdaad een soort dood ja, in het licht van wat je altijd bent hier en nu.
Om precies te zijn vind ik je reactie postmodernistisch – en het probleem daarmee is dat je alles kunt ontkennen. In filosofische taal: nihilistisch. En daar heb ik niets mee. Maar goed, ieder zijn meug.
Hallo Menno,
Met zoiets kan ook ik nou net helemaal niks. Wat wil je er eigenlijk op deze plaats mee zeggen? Wil je ‘wijs’ klinken soms? Ik ben het in deze met Katinka eens dat dit nihilistisch is en daar is volgens mij nog nooit iemand beter van geworden.
En dat je door te zoeken, met name naar wie je bent, wel degelijk een prettiger leven kan krijgen – dát kan ik uit eigen ervaring met zekerheid zeggen.
Intelligentie speelt daarbij wel een rol. Al ligt het er wel aan wat je onder intelligentie verstaat. Voor mij is het meer de intelligentie van het lichaam en je energie (ook wel de intelligentie van het hart genoemd), dan je denkvermogen.
Het uitdragen van wat mijn zoeken mij gebracht heeft, heeft wel degelijk zin. Als er maar 1 mens is die er iets aan heeft, gestimuleerd wordt tot een inzicht in een groter geheel dat het eigen ikje, dan is mijn missie geslaagd.
Zoals jij het omschrijft zouden we allemaal als zombies moeten gaan leven. Veel plezier daarmee, maar ik doe even niet mee!
heel mooi