Twee mensen zeiden recent ongeveer het zelfde tegen mij. Ze liepen er allebei tegenaan dat ze niet tot mensen door konden dringen. Ze kregen negatieve reacties op hun spirituele pad. Mensen raakten geërgerd.
Ik zei tegen de een dat als ze het gevoel had mensen niet te kunnen bereiken, dan was ze er niet aan toe om een spiritueel leraar te zijn. Maar er zit volgens mij een dieper probleem onder. Als je niet kunt accepteren dat de meeste mensen nooit geïnteresseerd zullen zijn in de spirituele waarheden die jou inspireren, dan ben je er niet aan toe mensen iets ’te leren’. Nog anders geformuleerd: als je bevestiging nodig hebt van iedereen die je tegen komt, ben je nog niet onafhankelijk genoeg om spiritueel les te geven (zijn er betere Nederlandse woorden voor dit onderwerp? ‘spiritueel les geven’ klinkt heel erg fout).
Dit alles deed me denken aan een verhaal van de Boeddha die praat met Ananda dat ik recent weer op het Engelse stuk van mijn website terug vond. De kern van dat verhaal is: nee, niet iedereen kan spirituele waarheden horen en begrijpen. Zelfs mensen die naar de lezingen van een van de grootste spirituele leraren uit de geschiedenis kwamen, begrepen er vaak helemaal niets van. Ik zou zelfs zeggen dat de meeste er niet aan toe waren te horen wat hij te zeggen had.
En dan gaan we er nog vanuit dat we de spirituele waarheid in pacht hebben – wat nogal een aanname is.
Ik denk dat de volgende eigenschappen de minimale voorwaarden zijn voor wie spiritueel wil inspireren (dat klinkt al beter, toch?):
- Gevoel voor prioriteit: weten wat voor de persoon tegenover je het belangrijkst is om te leren. Hoeveel wiskunde ik ook weet, een leerling die niet kan optellen en aftrekken moet dat eerst leren.
- Het vermogen je mond te houden. (Voordat de stem kan spreken in tegenwoordigheid van de meesters, moet zij het vermogen om te kwetsen hebben verloren. – Licht op het Pad)
- Ken je eigen beperkingen (Wees nederig als u tot wijsheid wilt komen. Wees nog nederiger als u wijsheid heeft verworven. De Stem van de Stilte, H.P. Blavatsky)
We leven in een wereld die op allerlei manieren anders is dan de wereld van onze ouders. Het is ook een andere wereld dan die waarin de Boeddha leefde. Desondanks blijven basale menselijke waarheden het zelfde. We kunnen misschien lezen, maar we weten vaak nog steeds niet hoe we met elkaar om moeten gaan.
Ik had het hier over met een psychotherapeut. Zij constateerde dat veel van de dingen die we in het dagelijks leven tegen komen in een soap niet geloofd zouden worden. Als je bekijkt hoe moeilijk het is om zaken redelijk te laten verlopen in het dagelijks leven: in families, op het werk, in relaties – kan ik niemand verwijten dat ze geen stap verder gaan dan dat. Ik bedoel: is de metafysica van het universum nu echt belangrijker dan eenvoudigweg wakker en liefdevol genoeg in het leven staan om problemen in relaties van elke dag te voorkomen?
Wie mensen wil bereiken met ‘spiritualiteit’ zonder dit soort dingen in het oog te houden, moet eens goed naar zichzelf kijken. WAAROM is dit zo belangrijk voor mij? En hou er gewoon mee op. Dat je een paar dingen geleerd hebt in dit leven maakt je nog niet gekwalificeerd om anderen dingen te leren. Niet iedereen die ooit heeft leren lezen, kan anderen leren lezen. Natuurlijk: als het op je pad komt om een vroegwijs neefje een beetje op weg te helpen, ga je gang. Maar over het algemeen zijn er redenen waarom mensen naar de PABO gaan: je hebt meer nodig dan het vermogen te lezen, om mensen lezen te kunnen leren.
Spirituele boeken genoemd in dit stukje
Drie wegen een pad, H.P. Blavatsky, Alcyone & M. Collins.
Drie meditatieve theosofische klassiekers in een band: de Stem van de Stilte, Licht op het Pad en Aan de Voeten van de Meester. Zorgvuldige vertaling.
Stem van de stilte, H.P. Blavatsky.
Blavatsky’s meest inspirerende en praktische werk. Eenvoudige vertaling waarin een gedeelte van de nuance en poëzie van Blavatsky’s taalgebruik verloren gaat.
Licht op het Pad & Door de Gouden Poort, M. Collins
Een meditatieve Theosofische klassieker. De vertaling is wat stroef, maar wel heel letterlijk.
Full of shit!