Jiddu Krishnamurti en theosofie (en occultisme)

Naar aanleiding van een vraag van Gino:

Jiddu Krishnamurti is vooral bekend van de manier waarop hij de Theosofische Vereniging verliet. Minder bekend, maar beschreven in de biografie van Pupul Jayakar, is dat hij op het eind van zijn leven liet merken wel een occult wereldbeeld te hebben. Op blz. 382 van de Engelse editie overdenkt hij zijn eigen leven, de plek van India in de wereldgeschiedenis en de Theosofische Vereniging. Terwijl hij Radha Burnier vraagt president van de Theosofische Vereniging te worden, laat hij vallen engelen om zich heen te hebben. Het klinken als beschermengelen. Hij heeft ze niet meer allemaal nodig – wil Radha er niet twee?

Zijn punt lijkt te zijn dat India net zo weinig spiritueel is als de rest van de wereld, op dit moment, maar dat de grond er nog wel goed is. Wil Radha niet helpen die grond weer te laten bloeien door president van de Theosofische Vereniging te worden?

Dit verklaart ook nog even waarom Radha Burnier er op stond zich verkiesbaar te stellen, toen bleek dat de andere candidaat niet in India wilde wonen.

Om Krishnamurti recht te doen, moet ik nog even citeren wat hij over helderziendheid zegt:

Buitenzintuigelijke waarneming, helderziendheid, occulte vermogens, kunnen het denken niet bevrijden van verwarring en ongeluk; een gevoelig bewustzijn van onze gedachten en motieven, van waaruit onze woorden en handelingen ontstaan, is het begin van blijvend begrip en liefde. Zelf-controle, discipline, zelf-bestraffing of verzaking kunnen het denken niet bevrijden. Maar voortdurend bewust zijn en flexibel zijn brengen helderheid en kracht. Alleen bewust worden van de oorzaak van onwetendheid, het proces van verlangen begrijpend, en haar dualiteit van tegengestelde waarden, is er vrijheid van ongeluk. Dit onderscheidend bewustzijn moet in ons leven beginnen in de relatie met dingen, mensen en ideeën, met onze verborgen gedachten en dagelijkse handelingen.

In de context van de biografie van Pupul Jayakar is het duidelijk dat we hieruit niet moeten conluderen dat helderziendheid onzin is, alleen dat het niet belangrijk is. Hij ontkent ook niet dat het deel is van zijn eigen leven – sterker: dat soort zaken zijn wel degelijk in zijn eigen leven belangrijk geweest. Alleen niet belangrijk genoeg om publiek over te praten.

12 gedachten over “Jiddu Krishnamurti en theosofie (en occultisme)”

  1. Vreemd he, dat Jiddu Krishnamurti celibaat leek aan te prijzen. Dat blijkt uit zijn publieke werk helemaal niet.

  2. Opvallend stukje over Jiddu Krishnamurti.
    K heeft beslist meerdere gezichten gehad.
    Soms knapten mensen dan op hem af. Zoals de heer Bohm:
    ‘In de jaren 70 ontmoette Bohm Krishnamurti en raakte betrokken bij zijn beweging. Ze hadden vele gesprekken, en Bohm werd commissaris van een van zijn scholen. Zijn vertrouwen in Krishnamurti kreeg echter een knauw toen na de dood van laatstgenoemde bleek dat, hoewel hij het celibaat had aanbevolen, hij een maitresse had gehad die diverse keren abortus had laten plegen. Deze onthullingen droegen bij aan de mentale crisis die Bohm op dat moment onderging.’
    (Bron: http://theosofie.info/bohm.html.)
    Maar K’s seksleven deed mij niet echt verschrikkelijk opkijken. In mijn ‘volgen’ deed K niet moeilijk over seksualiteit (je doet het of je doet het niet).

    Het boven geschreven stuk over K’s advies: dat ‘hij Radha Burnier vraagt president van de Theosofische Vereniging te worden’, is voor mij ook weer opvallend iets.

    Met vriendelijke groet, Nathan

  4. Wat heb je hier ook weer een mooie site neergezet. Met zulke innitiatieven komt de theosofie weer duidelijker op de hedendaagse kaart te staan. Geweldig Katinka.
    En bedankt voor je bezoekje leuk hoor.
    En deze wetenswaardigheden over K. wist ik niet. Ach weet je, niets menselijks is ons vreemd, maar dat wil nog niet zeggen dat binnen het celibaat niet een beter en intensiever spiritueel ontwikkelingsproces op gang zou kunnen komen. toch?
    Dag dag.

  5. Hoi Elly,

    Nee hoor, dit is alleen maar een verslag van wat Krishnamurti over een paar onderwerpen gezegd heeft. Het komt er op neer dat K niet echt duidelijk was over celibaat. Prive heeft hij het blijkbaar aan David Bohm aangeraden, maar in zijn publieke werk nam hij er afstand van. Het lijkt me dat het hoe dan ook aan ons is te bepalen hoe we met dit onderwerp om gaan.

  6. Wat ik vooral in zijn publieke werk aantref is een diepgewortelde aversie tegen pre-geprogrammeerde gedachtestructuren die ons al controleren sinds het begin van onze geestelijke evolutie.

    De discussie of hij “het celibaat” aanhangt of verheerlijkt lijkt me dan ook een zinloze. De enige verheerlijking die ik steeds terugzie, is die van de waarheid(svinding). Volgens mij is het seksuele aspect hier slechts een onderdeel van, en niet als zodanig interessant dat er een waardeoordeel over gegeven moet worden.

  7. PS natuurlijk wel interessant, maar niet voor de heer Krishnamurti in mijn optiek

  11. Wat zou het karmisch betekenen wanneer je het met een getrouwde vrouw houdt, en haar adviseert abortus te plegen? Wat voor leraar ben je dan?

    1. Tja. De omstandigheden waren wel verzachtend. Er waren medische redenen om abortus te plegen en haar man besteedde niet veel aandacht aan haar. Maar inderdaad, hoe hij daarmee om gegaan is verdiende zeker geen schoonheidsprijs.

Reacties zijn gesloten.