Dit citaat werd door een aantal van mijn twittervrienden rondgestuurd afgelopen week. Het is onderdeel van een van de meest populaire citaten van Blavatsky, na haar dood gepubliceerd:
Er is een weg, steil en doornig, met alle denkbare gevaren,
maar toch een weg, en hij leidt naar het Hart van het Universum.
Ik kan u zeggen, hoe gij Hen vinden kunt, die u de geheime doorgang zullen tonen,
die alleen naar binnen leidt en achter de nieuweling voor eeuwig sluit.Er bestaat geen gevaar, dat onversaagde moed niet overwinnen kan.
Er bestaat geen beproeving, waar vlekkeloze reinheid niet doorheen kan komen.
Er is geen moeilijkheid, welke een krachtig denkvermogen niet te boven kan komen.Voor wie overwinnend doorgaan is er een beloning voorbij woorden:
het vermogen de mensheid te zegenen en te redden.
Voor hen die te kort schieten, zijn er andere levens waarin men slagen kan.
De ene regel die herhaald wordt is van toepassing op elke moeilijkheid en tegenslag. Dit is ongetwijfeld de reden dat het citaat zo populair is. Toch bedoelt Blavatsky zeker niet dat moed een garantie is voor succes in dit leven. Alles wat ze schreef, zeker aan het eind van haar leven, moet gelezen worden in de context van een theosofisch wereldbeeld waarin reïncarnatie centraal staat. Het uiteindelijke doel dat ze hier aan duidt is het vermogen de mensheid te zegenen en te redden. Elke tegenslag tussendoor moet in dat perspectief gezien worden. Wie kunnen de mensheid redden? Alleen zij die zowel wijs als zuiver zijn. Of in de woorden van dit citaat: moed, zuiverheid en intelligentie zijn alle drie nodig. Toch wil ze tegelijk zeggen dat de poging op zich al de moeite waard is. Tenslotte: voor wie in dit leven faalt zijn er volgende levens waarin succes kan komen. Impliciet: de poging zelf schept in volgende levens de voorwaarden om het makkelijker te maken.
In mijn Engelse stuk over dit onderwerp ga ik diep in op de maatschappelijke onzin waar we met zijn allen terecht gekomen zijn. In Nederland leven we ook op te grote (ecologische) voet. Met zijn allen hebben we eigenlijk twee keer Nederland nodig om onze levensstandaard in stand te houden. De volgende video (in het Engels) heeft in Amerika voor veel opschudding gezorgd en is gedeeltelijk ook op Europa en Nederland van toepassing:
Met andere woorden: we geven twee keer zoveel uit aan energie en grondstoffen dan we hebben. Moeilijk rekenen, want ‘hebben’ we de gasvelden in Slochteren? In zekere zin natuurlijk wel. Ik vraag me weleens af in hoeverre onze economie daarop drijft. Zijn we niet een soort golfstaat? OK, het geld wordt gedeeltelijk uitgegeven aan onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur – wat beter is dan dat alleen de rijksten er rijker van worden. Toch gaat het opbranden van aardgas ten koste van het klimaat van de hele planeet.
Ook in Nederland lopen de werkloosheids cijfers op. Ook in Nederland maken steeds meer mensen gebruik van voedselbanken – hoe streng de eisen ook zijn om er gebruik van te mogen maken.
Zoals de video hierboven laat zien is ons economisch systeem niet duurzaam: onverantwoord gebruik van grondstoffen zit er op allerlei manieren in gebakken. Maar als we met zijn allen opeens verantwoord zouden gaan leven – onze kleren pas vervingen als ze echt versleten zijn bijvoorbeeld – dan zou onze hele economie (nog meer) op zijn gat liggen. Met andere woorden: het hele economische systeem is onverantwoord.
Het pad dat Blavatsky hierboven aan duidt is het pad van occultisme. Hiermee bedoelde ze niet primair het gebruik van magische krachten of het ontwikkelen daarvan. Ze bedoelde niet dat helderziend worden een prioriteit behoorde te zijn. Feitelijk was ze in deze zin primair een Boeddhist: esoterische vermogens zijn prima als bij effect van ethische en spirituele ontwikkeling. Meditatie en zuivering van de motivatie staan primair in haar visie – en alleen wie dat voldoende gedaan heeft kan met spirituele vermogens als helderziendheid vertrouwd worden. Ik denk dat je kunt zeggen dat ze hier steeds puriteinser in werd. Dat past in haar lange termijn visie: zuiverheid en goed karma leiden tot wijsheid. En alleen wijsheid kan de mensheid blijvend helpen.
Het moeilijke is natuurlijk dat op korte termijn de verantwoordelijkheid om het leven te leven samen gaat met de doodgewone verantwoordelijkheden van huur, eten, energie rekeningen en dergelijke. Daar komt nog bij de sociale druk om er ‘goed’ uit te zien. De laatste telefoon, de beste computer, schoenen die dit seizoen ‘in’ zijn. Wie kan het zich veroorloven daar echt buiten te gaan staan?
En toch is dat misschien wel wat de wereld nodig heeft. Tenslotte heeft grijpgraag economisch opportunisme ons heel erg in de problemen gebracht.
Goed stukje, en idd favoriete Blavatsky quote 🙂
Je zet wel een economisch doemscenario neer zeg.
Ik zie inderdaad weinig positieve kanten op gebied van de economische fundamenten. Weliswaar kan het energie verhaal met alternatieve bronnen (zon, water, wind) opgewekt worden – maar olie als grondstof is moeilijk duurzaam te vervangen.
Gelukkig lijken overheden in het Westen eindelijk door te hebben dat er serieus aan alternatieve energie gewerkt moet worden. Dan maar hopen dat India en China daar ook energie in steken.
Olie als grondstof voor wát? Veel kan heel goed vervangen worden door duurzamer zaken, maar daar verdienen ‘ze’ niets aan en dat moet dus zoveel mogelijk voorkomen worden.
Het ís een economisch doemscenario. Zolang er maar van uitgegaan wordt dat ‘groei’ noodzakelijk is (voor de economie) zal er niet veel verbeterd (duurzamer gemaakt) worden.
Was het maar waar dat overheden écht serieus over alternatieven nadachten. Ze lopen nog steeds aan de leiband van het bedrijfsleven. Want de economie is heilig!
Olie is een belangrijke grondstof in zo ongeveer alles dat ik nu om mij heel zie: verf, plastic, kleding (nylon e.d.).
Of we zonder groei kunnen weet ik niet. Ik weet wel dat afname bij de natuurlijke cycli hoort. De vraag is welke menselijke prijs we daarvoor gaan betalen.
dat de aarde stuk gaat komt ook omdat regeringen geen spirituele motivatie hebben, mensen en organisaties die zich laten leiden door geldzucht is nu niet echt bevorderlijk voor anderen en zeker niet voor de natuur.
Dat producten afkomstig van olie overal inzitten weet ik. De vraag is waarom er zo weinig gebruik gemaakt wordt van de bestaande, duurzamer, alternatieven.
Ja we kunnen zonder economische groei en de prijs die je er voor betaald is dat je nadenkt over wat je doet en niet doet. De uiteindelijke prijs voor de alsmaar voortdurende groei zal veel hoger liggen.
hi katinka, ik heb dit filmpje gelinkt op mijn site, het is te belangrijk om te laten voor wat het is, tegelijkertijd is het erg moeilijk om onze westerse manier van leven te veranderen, je wordt voor gek verklaard als je niet “meegaat”met de tijd, iedereen is zo materialistisch als de pest en als je dat niet bent dan wordt er alleen maar op je neer gekeken. Zelfs de godsdienst en religieuze mensen zijn niet echt betrokken bij het behoud van de aarde.
Jammer dat er slordig wordt omgesprongen met de nederlandse taal op deze site. In de titel staat onverzaagbaar, daar is dus een zaag nodig. Gelukkig staat er verderop wel onversaagbaar.
In de zin “we geven twee keer zoveel uit geven aan energie en grondstoffen dan we hebben” staat twee keer het woord “geven”, dat is dus een keer te veel.
Verder is het verhaal prima.
Beste Johan, bedankt voor de feedback. Volgende keer kun je die misschien naar me e-mailen?
Katinka,
De mens zit in een wegwerp systeem.Het zal niet lang meer duren voor ze beseffen dat ze niets meer weg te werpen hebben.
Wie denkt als hij zijn ijskast opent,dat er een kerncentale aan hangt.
Groetjes Armand.